Standardy Ochrony Małoletnich
w Bielskim Szkolnym Ośrodku Gimnastyki
Korekcyjno-Kompensacyjnej im. Romana Liszki w Bielsku-Białej
– podstawowe procedury postępowania

(wersja skrócona - pełna wersja dostępna w załączniku)

Działając na podstawie art. 22b ustawy z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich Dyrektor Bielskiego Szkolnego Ośrodka Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej im. Romana Liszki, z dniem 15 lutego 2024r. wprowadza do stosowania „Standardy Ochrony Małoletnich” (zwane dalej „Standardami”), których naczelnym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa małoletnim uczestnikom zajęć, dbałość o ich dobro, uwzględnianie ich potrzeb i podejmowanie działań w ich jak najlepszym interesie.

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

1. Celem Standardów Ochrony Małoletnich jest:
a) zwrócenie uwagi personelu ośrodka/BSOGKK, rodziców i podmiotów współpracujących na konieczność podejmowania wzmożonych działań na rzecz ochrony małoletnich uczestników zajęć przed krzywdzeniem;
b) określenie zakresu obowiązków przedstawicieli ośrodka w działaniach podejmowanych na rzecz ochrony uczestników zajęć przed krzywdzeniem;
c) wypracowanie adekwatnej procedury do wykorzystania podczas interwencji
w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletnich;
d) wprowadzenie wzmożonej działalności wychowawczo - profilaktycznej
w zakresie zapewnienia ochrony uczestników zajęć przed przemocą.
2. Personel ośrodka w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia dziecka, monitoruje sytuację i dobrostan dziecka oraz stosuje zasady określone w Standardach.
3. Niedopuszczalne jest stosowanie przez personel wobec dziecka jakiejkolwiek formy przemocy.
4. Ze Standardami zapoznawany jest cały personel placówki, a także uczestnicy zajęć i ich rodzice, zgodnie z procedurami określonymi w treści Standardów.
5. Dyrektor ośrodka wyznacza Panią Magdalenę Solich-Talandę oraz Panią Grażynę Kempys jako osoby odpowiedzialne za monitorowanie realizacji Standardów, reagowanie na sygnały ich naruszenia, ewaluowanie i modyfikowanie zapisów Standardów i prowadzenie rejestru interwencji i zgłoszeń.
6. Za monitoring bezpieczeństwa urządzeń teleinformatycznych z dostępem do Internetu, dyrektor czyni odpowiedzialnym Pana Aleksandra Cader.

Rozdział 2

Zasady bezpiecznych relacji personel – małoletni, w tym zachowania niedozwolone

1. Podstawową zasadą relacji między małoletnimi a personelem ośrodka jest działanie dla dobra uczestnika zajęć, z poszanowaniem jego godności,
z uwzględnieniem jego emocji i potrzeb oraz w jego najlepszym interesie.
2. Personel działa wyłącznie w ramach obowiązującego prawa powszechnego, przepisów wewnętrznych ośrodka oraz swoich uprawnień i kompetencji.
3. Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników (pedagogicznych i niepedagogicznych), stażystów, praktykantów
i wolontariuszy. Znajomość i zaakceptowanie zasad zostaje potwierdzone podpisaniem oświadczenia.
4. Podstawowe standardy określające zasady, o których mowa w ust. 3 obejmują
w szczególności:
a) utrzymywanie profesjonalnej relacji z uczestnikami zajęć;
b) udzielanie odpowiedzi adekwatnych do ich wieku;
c) reagowanie względem nich w sposób niezagrażający, adekwatny do sytuacji
i sprawiedliwy wobec innych uczestników zajęć.
5. Zachowanie cierpliwości i szacunku w komunikacji z uczestnikami zajęć, podkreślające zrozumienie dla uczuć przeżywanych przez nich, nie wymuszające zwierzeń na siłę i okazujące zainteresowanie, wsparcie i gotowość do rozmowy.
6. Niezostawianie uczestnikowi zajęć nieograniczonej wolności, wyznaczanie jasnych granic w postępowaniu i oczekiwań, egzekwując konsekwencje za ich nieprzestrzeganie, ucząc tym samym, że odpowiedzialność jest po stronie uczestnika zajęć, a konsekwencje wynikają z jego działania.
7. Reagowanie w sposób adekwatny do sytuacji i możliwości psychofizycznych uczestników zajęć, w tym dostosowanie poziomu komunikacji do uczestnika zajęć ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnego.
8. Uwzględnianie potrzeb uczestników zajęć oraz dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i możliwości psychofizycznych uczestników zajęć, w tym dostosowanie metod i form pracy dla uczestników zajęć ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, niepełnosprawnych
i zdolnych.
9. Równe traktowanie uczestników zajęć bez względu na płeć, orientację seksualną, niepełnosprawność, status społeczny, kulturowy, religijny i światopogląd.
10. Każde przemocowe działanie wobec dziecka jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowany i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego dziecka może być nieodpowiednie wobec innego.
11. Fizyczny kontakt z uczestnikiem zajęć jest możliwy tylko w zakresie niezbędnych wykonywanych czynności diagnostycznych wynikających z prowadzenia procesu korekcji (ocena postawy ciała, testy funkcjonalne, badanie DIERS) oraz korekcja lub pomoc w wykonywaniu ćwiczeń. Inny kontakt fizyczny z uczestnikiem zajęć dopuszczany jest tylko jako odpowiedź na realne potrzeby dziecka w danym momencie, z uwzględnieniem jego wieku, płci, kontekstu kulturowego
i sytuacyjnego. Na kontakt fizyczny (np. przytulenie) dziecko zawsze musi wyrazić zgodę.
12. Ustalanie reguł i zasad pracy w grupie, jasne określanie wymagań i oczekiwań wobec uczestnika zajęć, stanowcze reagowanie na zachowania niepożądane.
13. Udział personelu w doskonaleniu zawodowym w zakresie przeciwdziałania przemocy wobec małoletnich, komunikacji interpersonalnej, diagnozy czynników ryzyka, świadczących o możliwości stosowania przemocy wobec małoletniego.
14. Panowanie pracownika nad własnymi emocjami.
15. Kontakt z uczestnikami zajęć odbywa się wyłącznie w godzinach pracy szkoły
i dotyczy celów edukacyjnych lub wychowawczych, a jeśli istnieje potrzeba spotkania z dziećmi poza godzinami pracy, należy poinformować o tym dyrekcję
i uzyskać zgodę rodziców uczestnika zajęć.
16. Jeśli uczestnik zajęć i jego rodzice są osobami bliskimi wobec pracownika, zachowuje on poufność wszystkich informacji dotyczących innych uczestników zajęć.
17. W relacji personelu z małoletnimi uczestnikami niedopuszczalne jest
w szczególności:
a) zawstydzanie, stosowanie wobec uczestnika zajęć przemocy
w jakiejkolwiek formie, w tym stosowania kar fizycznych, wykorzystywanie relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby);
b) zawstydzanie, upokarzanie, lekceważenie i obrażanie uczniów;
c) podnoszenie głosu, krzyczenie na uczniów (za wyjątkiem sytuacji związanych z bezpieczeństwem i ratowaniem życia), wywoływanie u nich lęku;
d) ujawnianie informacji wrażliwych (wizerunek, informacja o sytuacji rodzinnej, medycznej, prawnej itp.) dotyczących dziecka wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych uczestników zajęć;
e) zachowywanie się w obecności uczestników zajęć w sposób niestosowny, np. poprzez używanie słów wulgarnych, czynienie obraźliwych uwag oraz nawiązywanie w wypowiedziach do atrakcyjności seksualnej;
f) nawiązywanie z uczestnikami zajęć jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, ani składanie mu propozycji o nieodpowiednim charakterze, kierowanie do niego seksualnych komentarzy, żartów, gestów oraz udostępnianie uczniom treści erotycznych i pornograficznych, bez względu na ich formę;
g) faworyzowanie uczestników zajęć;
h) utrwalanie wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych pracownika;
i) proponowanie uczestnikom zajęć alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji psychoaktywnych, spożywanie ich wspólnie
z uczestnikami zajęć lub w ich obecności;
j) zapraszanie uczestników zajęć do swojego miejsca zamieszkania.

Rozdział 3

Zasady bezpiecznych relacji małoletni – małoletni, w tym zachowania niedozwolone

1. Podstawową zasadą relacji między małoletnimi jest działanie z szacunkiem, uwzględniające godność i potrzeby małoletnich.
2. Standardem jest tworzenie atmosfery życia w ośrodku, które promuje tolerancję
i poczucie odpowiedzialności za swoje zachowanie.
3. Uczestnicy zajęć angażowani są w działania, w których mają możliwość aktywnego uczestniczenia, podejmowania współdziałania i rozwijania podejścia zespołowego, w tym kształtującego pozytywne relacje z uczestnikami zajęć ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
4. Niedozwolone jest w szczególności:
a) stosowanie przemocy wobec jakiegokolwiek uczestnika zajęć, w jakiejkolwiek formie;
b) używanie wulgarnego, obraźliwego języka;
d) upokarzanie, obrażanie, znieważanie innych uczestników zajęć;
e) zachowanie w sposób niestosowny, tj. używanie wulgarnych słów, gestów, żartów, kierowanie obraźliwych uwag, w tym o zabarwieniu seksualnym;
f) stosowanie zastraszania i gróźb;
g) utrwalanie wizerunku innych uczniów poprzez nagrywanie (również fonii)
i fotografowanie bez uzyskania zgody i w sytuacjach intymnych, mogących zawstydzić;
h) udostępnianie między małoletnimi substancji psychoaktywnych i używanie ich w swoim otoczeniu.

Rozdział 4

Procedury reagowania na krzywdzenie
Zasady interwencji uczestników zajęć, będących świadkiem lub ofiarą przemocy rówieśniczej

1. Jak najszybciej należy powiadomić dorosłego pracownika ośrodka, informując także o swoich podejrzeniach, że ktoś z uczestników zajęć doznaje przemocy. Jeżeli zdarzenie jest niebezpieczne, a w pobliżu nie ma nikogo dorosłego, bezzwłocznie należy zadzwonić pod numer alarmowy 112.
2. Osobie poszkodowanej powinno się okazać wsparcie poprzez życzliwe słowa, okazywanie empatii i wyrażanie dezaprobaty dla osób stosujących przemoc, absolutnie nie przyłączając się do dokuczania i rozpowszechniania hejtu.

Rozdział 5

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu

1. W ośrodku powołana jest funkcja administratora sieci (zgodnie z rozdziałem
1 ust. 6), który odpowiedzialny jest za kontrolowanie przynamniej raz
w miesiącu programów antywirusowych i zapór sieciowych w celu ochrony systemów przed atakami złośliwego oprogramowania i blokowania na komputerach ośrodkowych materiałów niedostosowanych do wieku.
2. Infrastruktura sieciowa ośrodka zapewnia dostęp do Internetu personelowi.
3. Na terenie ośrodka dostępna jest sieć wifi, zabezpieczona hasłem dostępu.
4. Sieć jest monitorowana, tak aby możliwe było zidentyfikowanie sprawców ewentualnych nadużyć.
5. Rozwiązania organizacyjne na poziomie instytucji bazują na aktualnych standardach bezpieczeństwa.
6. W ośrodku prowadzone są systematyczne działania profilaktyczne z zakresu zasad bezpiecznego korzystania z Internetu (wychowanie zdrowotne).

Rozdział 6

Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi oraz utrwalonymi
w innej formie

I. Ochrona wizerunku
1. Ośrodek pozyskuje pisemne zgody rodziców/opiekunów prawnych na wykorzystanie wizerunku ich dziecka. Zgoda jest wiążąca tylko wtedy, jeśli dzieci i rodzice/opiekunowie prawni zostali poinformowani o sposobie wykorzystania zdjęć/nagrań i ryzyku wiążącym się z publikacją wizerunku.
2. Unikanie podpisywania zdjęć/nagrań informacjami identyfikującymi dziecko
z imienia i nazwiska. Jeśli konieczne jest podpisanie dziecka używamy tylko imienia.
3. Zdjęcia i filmy nie mogą być przechowywane na nośnikach analogowych,
a nośniki elektroniczne zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane
w folderze chronionym z dostępem ograniczonym do osób uprawnionych przez instytucję u administratora sieci, przez okres wymagany przepisami prawa
o archiwizacji.
4. Niedopuszczalne jest przechowywanie zdjęć i nagrań z wizerunkiem dzieci na nośnikach nieszyfrowanych lub mobilnych (telefonach komórkowych
i pendrive).

II. Naruszenie prywatności
1. Informacja o zagrożeniu naruszeniem prywatności w szkole powinna zostać niezwłocznie przekazana administratorowi systemów informatycznych
i dyrektorowi szkoły, którzy podejmują natychmiastowe działania w celu zabezpieczenia danych i ograniczenia dalszego dostępu do informacji niejawnych.
2. Następnie należy ustalić okoliczności zdarzenia, poprzez dokładne udokumentowanie pozyskanych informacji.
3. W przypadku poważniejszych zagrożeń i w sytuacji, gdy naruszenie prywatności jest spowodowane przez osoby spoza ośrodka, należy nawiązać współpracę
z organami ścigania.
4. Osoba wskazana w Rozdziale 1 ust. 6 powiadamia osoby dotknięte zdarzeniem (których dane osobowe wyciekły) o sytuacji, by podjęły indywidualne środki zaradcze.

III. Cyberprzemoc
1. Uczestnik zajęć, który stał się ofiarą lub świadkiem cyberprzemocy (wyśmiewania, poniżania przy użyciu technologii cyfrowych, obraźliwych komentarzy, rozpowszechniania wizerunku, manipulowania zdjęciami itp.) powinien zgłosić sytuację do nauczyciela prowadzącego lub dyrektora ośrodka. Zgłoszenia może dokonać także świadek cyberprzemocy.
2. Przedstawiciel personelu, do którego dotarła informacja, próbuje ustalić okoliczności zdarzenia, zebrać dowody w postaci zrzutów ekranu, wiadomości, komentarzy, zdjęć, adresów stron internetowych. Zebrane materiały przekazywane są osobie wskazanej w rozdziale 1 ust. 5, która wykonuje Kartę przebiegu interwencji.
3. O zdarzeniu poinformowani zostają rodzice, którzy wspólnie z administratorem sieci i koordynatorem ds. Standardów ustalają, czy sytuacja wymaga powiadomienia organów ścigania i czy odpowiedzialnym za to będzie rodzic czy ośrodek.
4. Nauczyciel ośrodka udziela wstępnej pomocy psychologiczno-pedagogicznej
i nawiązuje kontakt z psychologiem/pedagogiem szkoły/przedszkola, do której dziecko uczęszcza.
5. Jeśli sprawcą jest uczestnik zajęć, dyrektor szkoły lub nauczyciel prowadzący, powinien przeprowadzić z nim rozmowę, w wyniku której ustalone zostanie, czy istnieją przesłanki do zgłoszenia sprawy do sądu rodzinnego lub Policji (przestępstwa ścigane z urzędu), czy wystarczające będzie zastosowanie kar statutowych/środków oddziaływania wychowawczego.

IV. Fake news
1. Włączenie zagadnienia dezinformacji do tematów wychowania zdrowotnego, celem wspierania umiejętności medialnych.
2. Reagowanie na potencjalne zagrożenie – prostowanie informacji, zgłaszanie administratorowi strony, jeśli treści są nielegalne lub niezgodne z regulaminem.

Rozdział 7

Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia

1. Celem planu wsparcia jest przede wszystkim:
a) zainicjowanie działań interwencyjnych we współpracy z innymi instytucjami, jeśli istnieje taka konieczność;
b) współpraca z rodzicami w celu powstrzymania krzywdzenia małoletniego
i zapewnienie mu pomocy;
c) diagnoza, czy konieczne jest podjęcie działań prawnych;
d) objęcie uczestnika zajęć przez nauczyciela prowadzącego pomocą na terenie ośrodka i pomocą specjalistyczną poza ośrodkiem, jeśli zaistnieje taka konieczność.
2. W ustalaniu planu wsparcia uczestniczy dziecko, jego rodzice, nauczyciel odpowiedzialny i zespół pomocy psychologiczno-pedagogicznej – każda
z tych osób otrzymuje zadania do wykonania w określonym czasookresie.
3. Działania koordynuje i monitoruje nauczyciel prowadzący dziecko, który ściśle współpracuje z osobą odpowiedzialną za koordynację Standardów, wskazaną w Rozdziale 1 (postanowienia ogólne) ust. 5, w tym w podejmowaniu działań wspólnie z instytucjami poza ośrodkowymi.
4. Plan wsparcia uwzględnia:
a) działania interwencyjne, mające na celu zapewnienie uczestnikowi zajęć bezpieczeństwa, w tym zgłoszone podejrzenie popełnienia przestępstwa zgłoszone do organów ścigania;
b) formy wsparcia oferowane przez ośrodek;
c) zaproponowane formy specjalistycznej pomocy poza ośrodkowej, jeśli istnieje taka potrzeba.
5. Plan wsparcia małoletniego funkcjonuje równolegle z podejmowanymi działaniami interwencyjnymi, a jego naczelną zasadą jest obserwacja uczestnika zajęć, zapewnienie mu warunków do uzyskania wielospecjalistycznej pomocy, również pozaośrodkowej, udzielanie wsparcia rodzicom i współpraca międzyinstytucjonalna.
6. Plan wsparcia małoletniego ustalany jest również w sytuacji, gdy inicjatorem działań interwencyjnych jest inna instytucja (procedura „Niebieskie Karty”, uzyskanie informacji o krzywdzeniu od organów ścigania lub sądu itp., współpraca z OPS).
7. W przypadku realizacji procedury „Niebieskie Karty”, plan wsparcia małoletniego tożsamy jest z ustaleniami poczynionymi w grupie diagnostyczno-pomocowej.
8. Do działań zaktywizowany powinien zostać rodzic „niekrzywdzący”, który współpracuje z ośrodkiem w celu powstrzymania sprawcy przemocy
i zapewnienia dziecku pomocy pozaośrodkowej. W przypadku krzywdzenia przez obojga rodziców, interwencja polega również na zawiadomieniu sądu rodzinnego i Policji, a działania względem rodziców, w tym sprawdzanie bezpieczeństwa domowników, leżą w kompetencjach tych instytucji.
9. Plan wsparcia małoletniego obejmuje różne formy pomocy, w tym prawną, psychologiczną, socjalną i medyczną, uwzględniając współpracę interdyscyplinarną w tym zakresie.
10. Zadania pracowników ośrodka wiążą się głównie z pomocą w realizowaniu przez uczestnika zajęć zadań dydaktyczno-wychowawczych i budowaniu pozytywnych relacji z rówieśnikami i personelem ośrodka.
11. Plan wsparcia małoletniego nie kończy się wraz z końcem procedury prawnej.

Rozdział 8

Zasady i sposób udostępniania personelowi, małoletnim i ich opiekunom polityki do zaznajomienia i stosowania oraz zasady aktualizacji i przeglądu Standardów
1. Wszelkie procedury i dokumenty związane z wprowadzeniem Standardów są udostępniane personelowi, małoletnim i ich rodzicom podczas zapoznawania
i zobowiązania do stosowania (zgodnie z poniższymi zasadami), a następnie na żądanie w dowolnym momencie. Dokumenty te można również znaleźć na stronie internetowej ośrodka pod adresem www.gkk.pl.
2. Wersja skrócona Standardów (dla małoletnich) dostępna jest na tablicy ogłoszeń w pokoju nauczycielskim.
3. Uczestnicy zajęć zapoznawani są ze Standardami podczas jednych z zajęć
z nauczycielem prowadzącym realizowanych we wrześniu każdego roku, przy czym pierwsze zapoznanie nastąpi niezwłocznie po opracowaniu
i wprowadzeniu Standardów, nie później niż w ciągu 30 dni. Za potwierdzenie faktu zaznajomienia się z dokumentami służy lista obecności na zajęciach, podczas których te procedury były omawiane. Uczestnicy nieobecni dostarczą do nauczyciela prowadzącego oświadczenie o zapoznaniu się w ciągu 7 dni od powrotu z nieobecności.
4. Osoba odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Standardów przeprowadza wśród dzieci minimum raz na dwa lata ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów, a następnie dokonuje analizy jakościowej i ilościowej badania ankietowego i sporządza na tej podstawie sprawozdanie z monitoringu. Sprawozdanie przekazywane jest dyrektorowi ośrodka.
5. Wprowadzone zmiany w Standardach zatwierdza i przedstawia pracownikom, rodzicom i uczestnikom zajęć dyrektor ośrodka.

Rozdział 9

Przepisy końcowe

1. Polityka wchodzi w życie z dniem ogłoszenia zarządzenia.
2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla personelu instytucji,
w szczególności poprzez:
a) wywieszenie w miejscu ogłoszeń dla pracowników,
b) przesłanie jej tekstu drogą elektroniczną,
c) zamieszczenie Standardów na stronie internetowej ośrodka.

Pełna treść dokumentu w załączniku:

 Standardy Ochrony Małoletnich w BSOGKK - pełna wersja dokumentu